زردچوبه

زردچوبه

زرچوبه یا زردچوبه عبارت از قطعاتی زرد رنگ با عطر و طعم مطبوع که سطحی نسبتا صاف دارد و نقاطی فرو رفته بر روی آن دیده می شود . این قطعات ریزومهای خشک شده گیاه زردچوبه یا عروق صفر با نام علمی Curcuma longa L از تیره زنجبیل ( Zingiberaceae ) هستند . طبع زردچوبه ، خواص زردچوبه ، مقدار مصرف ، هشدارها ، مضرات زردچوبه ، تداخلات و نگهداری زردچوبه به اختصار در زیر آورده شده است . لطفا قبل از خرید زردچوبه به توضیحات محصول توجه فرمایید .

گیاه زردچوبه :

زردچوبه گیاهی است پایا ، که ارتفاع گیاه تا ۱٫۵ متر میرسد . دارای ساقه زیرزمینی (ریزوم) متورم است که از آن چندین ساقه هوایی بیرون میآید . برگهای آن سبز روشن شبیه برگ موز به درازای ۰٫۵ – ۱ متر که در قسمت پایین ساقه بدون دمبرگ و در قسمت بالا برگهای کامل دیده میشود و ساقه گلدار آن از بین برگها خارج میشود. گلهای آن مجتمع و سنبله به رنگ زرد و تخم آن خیلی ریز و سیاهرنگ است و اغلب تخمها بدون نطفه و عقیم هستند. تکثیر آن از طریق کاشت قطعاتی از ساقه زیرزمینی سال رویش قبل یا ساقه هوایی ریشه دار آن میباشد.

منظور از ساقه هوایی ریشه دار این است که معمولا از کنار برگهای قاعده ساقه مرتبا شاخه های کوچک ضخیمی خارج میشود که به طور مایل به زمین فرو رفته و ایجاد ریشه مینماید و این خود منشأ پایه گیاه جدیدی می شود. آب و هوای گرم و مرطوب و خاکهای زهکش دار برای رویش آن مناسب است. سطح خارجی ریزوم خشک شده و آماده شده به رنگ خاکستری مایل به زرد یا قهوهای مایل به زرد است. بوی آن معطر و تند و طعم آن تلخ است. آن را پس از قطعه قطعه کردن به دو صورت در بازار عرضه می نمایند، یکی نوع دراز که به شکل استوانه به طول ۴ – ۸ سانتی متر و به قطر ۱ – ۲ سانتی متر است و دیگری نوع گرد است که از ریزوم اولیه گیاه بدست می آید ، نوع دوم مرغوب تر است .

طبع :

گرم و خشک

خواص :

• ضد سمیت کبدی
• کاهنده چربی خون
• آنتی ترومبونیک و ضدالتهاب (با مهار بیوسنتز لوکوترین ها موجب بروز تغییرانی در تولید پروستاگلاندین)
• آنتی اکسیدان
• ضد تکثیر و ضد تومور
• ضد میکروب (به دلیل مشتقات سسکویی ترپن)
• دارای اثر استروژنی
• بیماری های مفصلی (استئوآرتریت و آرتریت روماتویید)
• بیماری التهاب روده (کولیت اولسراتیو)
• بهبود دهنده زخم ها
• التهاب مزمن بخش قدامی عنبیه (بهبود دید، تسکین درد چشم، کاهش قرمزی و اشک، پسرفت احتقان پلک، رسوبات شاخی قرنیه، ترشحات آبکی سوزاننده و تیرگی زجاجیه)
• سوءهاضمه
• کم اشتهایی و افزایش اشتها
• از بین برنده تُخَمه و نفخ ناشی از گاز روده
• درمان اسهال*
• تب نوبه*
• آماس*
• برونشیت*
• سرماخوردگی*
• جذام*
• التهاب کلیه*
• آماس مثانه*
• دفع کرم ها*
• سردرد*
• نفخ*
• درد ناحیه بالای شکم*
• عفونت قفسه سینه*
• عدم قاعدگی*

توجه :

موارد ستاره دار * نیازمند به مطالعه بیشتری هستند

موضعی :

درمان ضرب دیدگی، گزش زالو، عفونت چرکی چشم، التهاب مخاط دهان، بیماری های التهاب پوست، زخم های عفونی

موارد منع مصرف زردچوبه :

افراد دارای سنگ کیسه صفرا و انسداد مجاری صفراوی، افراد دارای زخم های گوارشی و زیادی اسید معده هستند.

دوران بارداری :

زردچوبه به دلیل قاعده آور بودن و مسقط جنین بودن آن و همچنین محرک بودن رحم در دوران بارداری نباید مصرف شود.

مضرات زردچوبه :

مصرف دراز مدت زردچوپه می تواند منجر به بروز اختلالات معدی گردد.

تداخلات دارویی :

داروهای ضدانعقاد ، ضد پلاکت ، ترومبولتیک و هپارین با وزن مولکولی کم.

مقدار مصرف :

۱٫۵ گرم تا ۳ گرم پودر ۲ تا ۳ بار در روز بعد از غذا میل شود و دم کرده آن ۲ تا ۳ فنجان میان وعده غذا مصرف گردد و تنتور آن ۱۰تا۱۵ قطره ۲تا۳ بار در روز مصرف گردد.

نگهداری :

دور از نور نگهداری شود

توجه به این نکته ضروری است :

تصور این که «داروی گیاهی اگر نفع نداشته باشد، ضرر نیز ندارد»، بر هیچ پایه‏ ی علمی استوار نیست. لذا توصیه می‌شود که در صورتی که خواستار استفاده از گیاهان دارویی می باشید حتماً با متخصص مشورت نمایید و اقدام به مصرف خودسرانه ننمایید .

برگرفته از :

مرجع گیاهان دارویی ۲ جلدی

مخزن الادویه

معارف گیاهی ۸ جلدی

متداولترین گیاهان دارویی سنتی ایران