بررسی محصول مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی بیماری های چشم )
مجمع الجوامع
(معالجات عقیلی)
جلددوم
بیماری های چشم
مولف: حکیم میرمحمد حسین خان عقیلی خراسانی شیرازی
مصحح: ناصر جمشیدی
تعداد صفحات : ۳۸۴ صفحه
کتاب مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی بیماری های چشم )
کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم تالیف حکیم محمدحسین عقیلی خراسانی شیرازی می باشد.
کتاب معالجات عقیلی به دو بخش امراضِ اختصاص یافته به عضو خاص و امراضی که به هیچ عضوی اختصاص ندارند تقسیم شده است؛ در امراض مختصۀ اعضا از سر تا پا و امراض غیر مختصه، شرح بیماری، اسباب، علائم و درمان آن که شامل مفرده درمانی، داروهای ترکیبی، غذادرمانی، اعمال دستی و… است به همراه پرهیز آن آورده شده و در هر بخش به تشریح عضو پرداخته است که این کتاب فقط بیماری های چشم آورده شده است. این کتاب دارای نمایه و فهرست موضوعی بوده و واژه های دشوار نیز به همراه معنی آورده شده است.
امراض مختصه و غیر مختصه
معالجات امراض مختصه دوازده مقاله دارد و خاتمه که به بیماری های کودکان پرداخته است. هر مقاله چند باب و هر باب چند فصل دارد. بخش بعدی ( امراض غیرمختصه) از چهار هیکل تشکیل شده و هر هیکل چند باب و هر باب چند فصل. هیکل اول در انواع تب می باشد، هیکل دوم دربیان اورام و بثور، هیکل سوم در بیان بیماری های پوست و هیکل چهارم در بیان سموم می باشد. که در این کتاب فقط قسمت بیماری های چشم آورده شده است.
برای تصحیح کتاب معالجات عقیلی ، از کتاب های اکسیر اعظم، مخزن الادویه، قرابادین کبیر، فرهنگ لغات دهخدا، معین و نفیسی استفاده شده است.
محمدحسین عقیلی خراسانی شیرازی
محمد حسین خان علاوه بر علوم پزشکی در فنون حکمت و نجوم و ادبیات و موسیقی نیز مهارت و سر رشته داشته است و در تدوین کتب پزشکی خود از منابع و کتابهای معتبری چون قانون ابن سینا، الحاوی محمد زکریای رازی و جامع مفردات اثر ضیاءالدین مالقی اندلسی استفاده نموده است. وی در کتب خویش از اطبای زیادی نام میبرد که از مطالب آنها خوشه چینی نموده و کتاب جامعی در این زمینه پدید آورده است؛ مانند: عمادالدین محمود شیرازی ،حکیم صالح خان، حکیم داوود خان و… . محمد حسین عقیلی مجموعه تالیفاتی بنام مجمع الجوامع دارد که کتاب معالجات عقیلی بخشی از آن می باشد.
حکیم عقیلی در برخی از قسمت های کتاب روش های درمانی اشتباه را که برای درمان مورد استفاده قرار می گرفته را نقد می نماید.
سر فصل های کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم
مقدمه فایده عین و تشریح و منافع اعضاى آن و امورى که واجب است مراعات آن در ادویه و تدابیر آنها به اشیائى که واجب است اعتبار آنها در اعمال ید و امورى که واجب است اجتناب از آنها حافظ صحت عین را
- فائده عین و تشریح آن
- شناخت احوال عین و امزجه و امراض آن به قول کلى
- علامات احوال عین
- معالجه آن به عنوان کلى و دستور العمل
- ذکر آن‌چه باعث صحت عین است و مناسبت به حال آن دارد و آن‌چه باعث مرض و مضر بدان است
- امورى که واجب است مراعات آنها در ادویه عین
- تدابیر ادویه مستعمله در عین به عنوان کلى
- در ذکر امراض کثیره الوقوع مذکور در کتب متقدمین
باب اول احوال قوت باصره و افعال آن
- ضعف بصر و ظلمت و کدورت و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین عشا که شبکره و شبکورى نامند و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین جهر و خفش و اسباب و علامات و معالجات آن هردو
- در امراض عین علتى که صاحب آن از بعید بهتر مىبیند و از قریب خوب نمىبیند و اسباب و علامات و معالجات آن
- امراض عین علتى که مىبیند صاحب آن از قریب و نمىبیند از بعید یا مىبیند از قریب بهتر از بعید و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین علتى که شىء صغیر کبیر نمایند و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین علتى که مىبیند صاحب آن شىء کبیر را صغیر و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین تخیلات شاذه و اسباب و علامات و معالجات آنها
- در امراض عین بطلان بصر و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین قمور و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین علت معروف به بغض شعاع و سبب و علامت و علاج آن
باب دوم کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم : در امراض عین امراض حادث در عصب مجوف نورى
- اقسام سوء‌مزاجات حادث درین عصب و اسباب و علامات و معالجات آنها
- از امراض عصب مجوف نورى اتصاع حادث در آن عصب و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عصب اجوف نورى سدّه حادث در آن و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عصب اجوف هتک عصبه مجوفه و تفرق اتصال آن
باب سوم در امراض عین اعلال رطوبت جلیدیه
- جفاف رطوبت جلیدیه و یبس و تکدر و اسباب و علامات و علاج آن
- در اعلال رطوبت جلیدیه خشونت رطوبت جلیدیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- ضغطه رطوبت جلیدیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال رطوبت جلیدیه زوال رطوبت جلیدیه از موضع خود و اسباب و علامات و معالجات
- در اعلال رطوبت جلیدیه تغیر لون جلیدیه و زرقت و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال رطوبت جلیدیه از امراض عین تغییر مقدار جلیدیه از حالت طبیعیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال رطوبت جلیدیه از امراض عین تفرق اتصال آن
باب چهارم امراض رطوبت زجاجیه از امراض عین
- رطوبت زجاجیه از امراض عین فقدان غذاى آن و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض رطوبت زجاجیه از امراض عین حجوظ عین بدون ورم و اسباب و علامات و معالجات آن
باب پنجم کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم : در امراض عین امراض حادثه در طبقه شبکیه
- از امراض عین یرقان عین از امراض حادثه در طبقه شبکیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- امراض رطوبت زجاجیه از امراض عین سدّه واقع در شبکیه و عوارض و علاج آن
- در امراض رطوبت زجاجیه از امراض عین نَبع و اسباب و علامت و معالجات آن
- امراض رطوبت زجاجیه از امراض عین صداع حدقه و شقیقه عین و اسبابو علامات و معالجات آن
باب ششم در امراض عین امراض طبقه عنکبوتیه
- در امراض عین امراض عین طبقه عنکبوتیه در ذکر مجملى در امراض عامه به آن و سایرطبقات و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین امراض طبقه عنکبوتیه تشنج و تقلص عارض مر این طبقه را و اسباب و علامات و معالجات آن
باب هفتم اعلال حادثه در رطوبت بیضیه از امراض عین
- در امراض عین زیادتى رطوبت بیضیه و اسبات و علامات و معالجات آن
- در امراض عین نقصان رطوبت بیضیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- از امراض عین کدورت و رطوبت و بیضیه و غلظ و اسباب و علامات ومعالجات
- در امراض عین در اعلال رطوبت بیضیه در ذکر باقى اعلال حادثه در رطوبت بیضیه و اسباب و علامات و معالجات آن
باب هشتم کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم : از امراض عین امراض حادثه در طبقه مشیمیه
باب نهم در امراض عین اعلال حادثه در طبقه عنبیه
- اعلال طبقه عنبیه از امراض عین امتلاى طبقه عنبیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- از اعلال طبقه عنبیه از امراض عین انتشار و اتساع
- اعلال طبقه عنبیه از امراض عین ضیق و اسباب و علامات ومعالجات آن
- در امراض عین قرحه حادثه در طبقه عنبیه و تفرق اتصال آن و اسباب و علامات و معالجات آن از اعلال طبقه عنبیه
- در امراض عین زوال طبقه عنبیه از موضع خود و اعوجاج ثقبه آن از اعلال طبقه عنبیه و اسباب و علامات و معالجات آن
باب دهم کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم : در امراض عین علتى که حادث مىگردد میان قرینه و جلیدیه
- نزول ماء و اسباب و علامات و معالجات آن
- علل حادثه بین قرنیه و جلیدیه در امراض عین خیالات
باب یازدهم در امراض عین امراض حادثه در طبقه صلبه
- در امراض حادثه در طبقه صلبه اورام آن طبقه و علامات و معالجات آن
- در امراض حادثه در طبقه صلبه مرضى که به شرکت صداع معروف به بیضیه وقتى که در غشاى موضوع قحف باشد و علامات و معالجات آن
- در امراض حادثه در طبقه صلبیه علت مختصه به این طبقه که معروف به التواء است و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض حادثه در طبقه صلبه علت دوم مختصه به این طبقه که معروف به استرخاست و اسباب و علامات و معالجات آن
باب دوازدهم در امراض عین اعلال طبقه قرنیه
- قروح قرنیه و اقسام و ذکر اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه دبیله قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه بثور و نفاخات در قرنیه
- در اعلال طبقه قرنیه آثار قرنیه و بیاض و اسباب و علامات و معالجات آن و بیان روایات و ذکر اقوال بعض اطباء
- در اعلال طبقه قرنیه خرق و نتو طبقات آن و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه نتو قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه حفر قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن و ذکر اقوال بعض اطبا
- در اعلال طبقه قرنیه سلخ قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه سرطان قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن و اقوال بعض مهره اطبا
- در اعلال طبقه قرنیه کمنه المده تحت القرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن و اقوال بعض مهره اطبا
- در اعلال طبقه قرنیه خشونت قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه غلظ قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه رطوبت قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه قرنیه یبوست قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن و بیان اقوال اطبا
- در اعلال طبقه قرنیه تغیر لون قرنیه و اسباب و علامات و معالجات آن و بیان اقوال اطبا
باب سیزدهم کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم : در امراض عین اعلال حادثه در طبقه ملتحمه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال طبقه ملتحمه رمد و اقسام آن
- در ذکر امراض که شمردهاند از اقسام رمد و نامیدهاند آنها را رمد و حال آن‌که از اقسام رمد حقیقى نیست
- افتادن حیوانات در چشم و وقوع قذى و چیزى از خارج و رسیدن غبار و دخان و علامات و معالجات آنها
- تفرق اتصال حادث در ملتحمه و اسباب و علامات و معالجات آن
- حکه ملتحمه و اسباب و علامات و معالجات آن
- سبل و اقسام و اسباب و علامات و معالجات آنها
- در امراض طبقه ملتحمه از امراض عین ظفره و اقسام و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض طبقه ملتحمه از امراض عین طرفه و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض طبقه ملتحمه لحم زائد در ملتحمه و توثه در آن و اسباب و علامات و معالجات آن
باب چهاردهم در امراض عین اعلال ماق و اجفان و اهداب
- غرب و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین غده از اعلال ماق و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض عین دمعه از اعلال ماق و اسباب و علامات و معالجات آن
باب پانزدهم کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم : در امراض عین امراض اجفان و امراضى که تحت اجفان به هم مىرسد و اسباب و علامات و معالجات آنها
- انتفاخ جفن و اقسام و اسباب و علامات و معالجات آن
- اورام جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- کدکد و دمل و اسباب و علامات و معالجات آن
- کمنه جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- برده و اسباب و علامات و معالجات آن
- جساى جفن و یبوست و صلابت و اسباب و علامات و معالجات آن
- تحجر اجفان و اسباب و علامات و معالجات آن
- عقده بر جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- غلظ اجفان و اسباب و علامات و معالجات آن
- سلاق و اسباب و علامات و معالجات آن
- حکه اجفان و ماق و اسباب و علامات و معالجات آن
- خشونت جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- جرب حادث در اجفان و اسباب و علامات و معالجات آن
- علتى که آن را بوالتین نامند و اسباب و علامات و معالجات آن
- شعیره و اسباب و علامات و معالجات آن و بیان نوع دیگر آن که عروس نامند و علاج آن
- توثه یعنى لحم زائد در اجفان و اسباب و علامات و معالجات آن
- نمله حادثه در جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- نار فارسى در جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- در به این شرى در جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- ثالیل جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- سلعه جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- شرناق و اسباب و علامات و معالجات آن
- قمل و قمقام در جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- قروح جفن و ماق و تاکل و انخراق آنها و اسباب و علامات و معالجات آنها
- التصاق جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- شتره و اسباب و علامات و معالجات آن
- ثقل جفن و اسباب و علامات معالجات آن
- اختلاج جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- کثرت طرف و اسباب و علامات و معالجات آن
- تهبج جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- استرخاى جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- وردینج و اسباب و علامات و معالجات آن
باب شانزدهم کتاب معالجات عقیلی بیماری های چشم : در امراض عین امراض اهداب و التصاق اشفار
- انتشار اهداب و اقسام و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض اهداب بیاض هدب و اسباب و علامات و معالجات آن
- در امراض اهداب شعر منقلب و شعر زائد و اسباب و علامات و معالجات آن هر دو
- در امراض اهداب التصاق اشفار و اسباب و علامات و معالجات آن
باب هفدهم در امراض عین اعلال عضلات مقله و جفن و اسباب و علامات و معالجات آن
- استرخاى عضل مقله و اسباب و علامات و معالجات آن
- در اعلال عضلات مقله تشنج عضل مقله و اسباب و علامات و معالجات آن
- اعلال عضلات مقله حول و اسباب و علامات و معالجات آن
- اعلال عضلات مقله جحوظ عین یعنى نتو و برآمدگى آن به‌سوی خارج و اسباب و علامات و معالجات آن
دیگر کتاب های مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ):
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) بیماری های سر
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) بیماری های گوش،بینی،زبان، دهان، دندان و حلق
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) بیماری های تنفسی
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) بیماری های قلب، پستان، معده، کبد، امعا، مراره و طحال
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) بیماری های اطفال
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) اعضای نفض، فضولات، تناسلی، ظهر و اطراف
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) حمیات (تب)
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) اورام و بثور
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) بیماری های پوست و ظاهر
- مجمع الجوامع ( معالجات عقیلی ) سموم
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.