بررسی محصول نجات از مرگ مصنوعی علی اکبر سقاباشی
در ویرایش جدید کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی علی اکبر سقاباشی و ضیاءعلی خوشنویس به صورت ساده سعی در بیان طب سنتی ایرانی داشته‌اند و روشهای درمان برخی بیماری‌ها را با غذادرمانی و داروها و درمان های ساده و همچنین روشهای پاکسازی بدن را مطرح نموده اند. دربرخی از فصلهای کتاب لغات و اصطلاحات طب سنتی و داروسازی شرح داده شده است. بسیاری از مطالب کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی از منابع معتبر طب سنتی مانند مخزن الادویه حکیم عقیلی ، اکسیر اعظم ، قرابادین ها و… آورده شده است.
کتاب نجات از مرگ مصنوعی علی اکبر سقاباشی
ویرایش جدید کتاب نجات از مرگ مصنوعی ( توصیه های طب ایرانی برگرفته از نشریه راهنما ) به کوشش حاج سید نورالدین مستغنی و با همکاری علی اکبر سقاباشی و ضیاءعلی خوشنویس نوشته شده و توسط انتشارات ایرانیان طب چاپ شده است. از طب سنتی ایران در این کتاب با نام طب یونانی و طب ایرانی یاد شده است و می‌توان گفت که نخستین باری است که از این مکتب با نام طب ایرانی یاد شده در کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی بوده است.
علی اکبر سقاباشی و ضیاءعلی خوشنویس
در کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی علی اکبر سقاباشی و ضیاءعلی خوشنویس به صورت ساده سعی در بیان طب سنتی ایرانی داشته‌اند و روشهای درمان برخی بیماری‌ها را با غذادرمانی و داروها و درمان های ساده و همچنین روشهای پاکسازی بدن را مطرح نموده اند. دربرخی از فصلهای کتاب لغات و اصطلاحات طب سنتی و داروسازی شرح داده شده است. بسیاری از مطالب کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی از منابع معتبر طب سنتی مانند مخزن الادویه حکیم عقیلی ، اکسیر اعظم ، قرابادین ها و… آورده شده است.
سر فصل های کتاب نجات از مرگ مصنوعی علی اکبر سقاباشی
سرفصل های کتاب مرحوم علی اکبر سقاباشی که از شماره اول تا بیست ویکم توسط وی نوشته شد و پس از مرگ او بقیه راهنما توسط مرحوم ضیاءعلی خوشنویس به نگارش درآمد. که موضوع کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی در ادامه به صورت سر فصل و خلاصه آورده شده است.
فصل اول راهنمای نجات از مرگ مصنوعی سقاباشی
- علامت امراض فعلی مردم
- راه نجات عموم مردم امروزه از خطر امراض صعب العلاج و مرگ مصنوعی
- پیام به جوانان
- پرهیز عمومی از غذاهای مولد سودا و غیره
- مقدمات علم طب
- اگر خون به تنهایی در بدن زیادتی کند یا کثیف شود (خون سوخته)
- و اگر صفرا به تنهایی در بدن غلبه کند (حرارت)
- و اگر برودت یعنی سردی در بدن غلبه کند
- اگر سببِ سردی، بلغم باشد
- اگر سودا در بدن غلبه کند
- دستور معالجه به طور کلی
فصل دوم کتاب مرحوم علی اکبر سقاباشی
- شناختن اخلاط نامبرده را از طعم دهن و علامت این چهار مفسد را به آسانی می‌توان فهمید
- فعلاً مقداری از امراض که از خون یا از صفرا یا از بلغم یا از سودا تشکیل می‌شود به عرض میرسانم
- اول، امراضی که از زیادی یا از فساد خون تولید می‌شود
- دوم، غلبه صفرا
- سوم، غلبه بلغم
- چهارم، امراض سوداوی
- مقدمات علم طب
- فصل اول اخلاط اربعه که شرح آن به عرض رسید
- فصل دوم در ترجمه اصطلاحات طبی از روی حروف (الف) تا آخر (ی) گفته خواهد شد
- فصل سوم در اسامی متعدد دواها به قدر لزوم از حرف (الف) شروع می‌شود تا (ی)
- فصل چهارم (در شرح و علامات امراض و معالجات آن) قاعده کلی در معالجه امراض از سر تا قدم
- فصل پنجم در قروح و جروح مفاصل، شکستگی و دررفتن عضو
فصل سوم کتاب
- فصل اول در امراض کلیه و مثانه و آلات بول
- سنگ کلیه
- از جمله دواهای خورد کننده سنگ:
- فعلاً چند نسخه به عرض می‌رسد که بعد از تنقیه بدن از اخلاط فاسد به فوری سنگ را خورد می‌کند و می‌ریزد:
- در امراض مثانه
- سوزش بول و قطرات بول
- برای درد شدید تمام اعضای بدن
- فصل دوم در امراض معده و روده
- اگر درد از جانور معده (کِرم) باشد
- فصل سوم در بیان سوء هضم و ضعف آن و تُخَمه
- ضعف هضم
- سوء هضم
- تخمه
- فصل چهارم در بیان جَرَب و معالجات آن
- فصل پنجم از برای درد تمام اعضای بدن
- فصل ششم درتب نوبه‌های مزمن کهنه
- فصل هفتم در تشخیص معیار قوه دواها از روی درجه
- فصل هشتم در خواص دواهای مفرد
- در خواص زیره
- در خواص روغن گاو و گوسفند و بز
- در خاصیت لیمو و آب لیمو
- در خاصیت آبغوره
- در خواص زنیان مخصوصاً برای ترک تریاک
فصل چهارم کتاب نجات از مرگ مصنوعی سقاباشی
- خواص هریک از اجزای غذا را که با یکدیگر طبخ می‌نمایند
- در خواص گندم و آرد گندم و نان گندم که به طور صحیح پخته شود
- در خواص انواع نان و گندم و جو و برنج
- در خواص برنج و ترکیبات آن
- در خواص انواع گوشت
- در خواص انواع نخود
- در خواص لوبیا
- در خواص ترب مخصوصاً برای هضم غذا
- در خواص سرکه
- در خواص سیب (تفاح)
- دستور ساختن روغن گندم و سایر حبوبات از قبیل نخود و سیاهدانه و تخم شنبلیله و جو و غیره
- در علاج جراحات و زخم‌ها و شکسته بندی و غیره و موی سر
- برای جراحت تازه و کهنه
- در زخم‌ها و اورام و شیر در پستان بسته شده
- زخم و قروحی که علاج پذیر نباشد
- برای غدهها و صلابات عظیم
- برای هر زخمی که کرم در آن گذاشته باشد
فصل پنجم کتاب نجات از مرگ مصنوعی سقاباشی
- بیماری حصبه
- اشخاصی که به دستور نامبرده عمل نکرده‌اند به مرض حصبه و غیره گرفتار شده اند
- در شناختن مرض حصبه (تیوفوئید)
- حالا مقداری از منفعت و ضرر اجزاء غذا به عرض می‌رسد
- در خواص کاهو (خس)
- در خواص هندوانه (بطیخ زقی- بطیخ هندی)
- در خواص خربزه و گرمک (بطیخ و مِلون)
- در خواص دوغ (مخیض)
- در علاج تب دق با نان و دوغ و امراض حاره حاده
- در خواص پاچه گوسفند (کُراع)
- در خواص ماءالشعیر و کشک الشعیر
- در شرح و خواص شیر (لَبَن)
- سریشم
- خون سیاوش (دم الاخوین)
- راتیانج
- دستور ساختن آب عسل سه رقم نوشته‌اند
- یک امتحان برای شناختن قروح ریه بدون عکس برداری
فصل ششم کتاب نجات از مرگ مصنوعی
- در شرح مرض جذام
- سبب تولید مرض جذام
- در بقیه اجزاء غذا
- در خواص آلوبخارایی (اجاص)
- در خواص آلبالو (قراصیا)
- در خواص گیلاس (قراصیا)
- در خواص انار (رمان)
- در خواص زرشک (امبرباریس)
- در خواص نارنج
- در خواص تمر هندی (صبارا)
- در خواص سکنجبین
- در خواص سماق (سماق الدباغین)
- در خواص ریباس
- در خواص گلابی (کمثری)
- در خواص انگور (عنب)
- مربای مغز گردو و ترشی گردو و صمغ درخت گردو
- بهترین دستور برای ترک دخانیات
فصل هفتم نجات از مرگ مصنوعی
- یگانه هدف فدوی از نوشتن راهنما
- مطالب قابل توجه برای عموم محصلین علم شریف طب ایرانی
- مقداری شناختن ماده مرض از رنگ صورت
- معالجه برخی امراض
- یگانه راه معالجه عموم مردم از برای جمیع امراض
- معالجه سرفه خشک معمولی که از حرارت و دود سیگار و غیره باشد
- در سرفه‌های کهنه و تنگ نفس که از حرارت باشد
- در سرفه‌هایی که از ریه باشد یعنی سرفه مسلولین
- در عُسر بول و سوزش بول و زردی و قرمزی بول و سوزش اطراف بدن و مرض قند
- از برای سرگیجه و باد(نفخ) معده و روده و قلب
- تپش قلب
- در امراض معده
- در معالجه جَرَب
- درمعالجه فلج
- در درد چشم
- رعشه
- برای معالجه مرض سوزاک
- قرحه مجرای قضیب یعنی سوزاک
- برای درد معده
- معالجه مرض بواسیر و معده و مری
- ایضاً معالجه کم نوری و کلیه امراض چشم
فصل هشتم کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی
- تقویت قلب
- برای کم خونی و جوانانی که قادر به جماع نمی‌باشند
- قوه جماع کردن
- در خواص نان دوغ گل سرخ با نمک به اندازه (آبدوغ خیار)
- قابل توجه اهالی محترم قم و زنجان و بعضی شهرهای دیگر
- یک نسخه ملین و مسهل برای اشخاص محرورین مخصوصاً مریض‌های فلج اصفهان
- نسخه چهار شربت از برای بسیاری از مردم امروز منفعت عظیم دارد
- برای مرض خیالات و حایض نشدن زن
- برای معالجه ذات الریه کهنه
- آقایانی که برای رفع حرارت بدن و فشار خون باید شیرخشت میل کنند و استطاعت خریدن شیرخشت را ندارند
- برای ریختن موی سر
- برای مرض صرع عموم مردم
- نسخه مسهل افتیمون برای امراض سوداوی و صرع بسیار سخت (مطبوخ افتیمون)
- از برای دفع احتلام و سرعت انزال و کم خونی و سردی دست و پا وعصبانی شدن و نبودن اشتهای غذا
- برای اسهال و استفراغ اطفال
- برای درد معده با استفراغ و قی و زردآب (سمت راست معده محل آپاندیس)
- برای درد معده از باد
- از برای درد پهلو برای عموم آقایان
- از برای عُسر بول و کسانی که سال‌ها با میل بول خود را می‌آورند
- در خواص تخم اسفناج
فصل نهم کتاب مرحوم سقاباشی
- برای معالجه امراض آپاندیس و امراض معده معمولی عموم مردم
- برای معالجه فشارخون و تمام حرارت‌های زیادی بدن از هر قبیل، برای عموم مردم نافع است
- برای معالجه مرض دیفتری (خناق)
- سنگ باد زهر، سنگ فاد زهر معدنی
- برای تنگی نفس و درد معده معمولی
- برای مرض چشم
- برای سوءهاضمه و عمل کردن وجود و ضعف قلب و آب ناشتا خوردن
- برای ترسیدن از صداهای ناگهانی
- برای معالجه مرض سل
- برای شکسته بندی و غیره
- برای دفع احتلام و لاغری بدن و خون کثیف و چشم و ضعف و حافظه کم برای عموم آقایان
- برای زخم معده و درد پهلوی چپ و درد کتف و سوزش دل و ضعف بدن و بار زبان و آب ریختن چشم
- برای معالجه استسقا
- برای درد شانه
- برای معالجه جرب- یعنی خارش بدن یعنی گال
- اشخاصی که تخم مرغ می‌خورند به درد معده مبتلا می‌شوند
- حالیه چند قلم از چیزهایی که برای بسیاری از امراض نافع است به عرض میرسانم
- در خاصیت‌های انواع ترکیبات (گل سرخ)
- در شرح گل سرخ (گل گلاب- ورد احمر)
- در خواص انجیر (تین) تازه
- در خواص انجیر خشک (تین)
- برای دفع خنازیر و دفع گریه کردن اطفال
- برای علاج شیر که در پستان بسته باشد
فصل دهم کتاب سقاباشی
- یک مطلب قابل توجه برای عموم ملت ایران درباره قند و شکر
- بیضه گوسفند چرا حرام است
- طحال هم حرام است
- خرگوش هم حرام است
فصل یازدهم کتاب نجات از مرگ مصنوعی
- بقیه شرح شکر نی که مال ایران بود
فصل دوازدهم کتاب ضیاعلی خوشنویس نجات از مرگ مصنوعی
- اما مرض (سرطان)
- برای معالجه فتق یعنی پاره شدن پرده در داخل بدن
- معالجه مرض سرطان و آماس معده و بیضه و پستان دفع احتلام (در خواص قلع)
- در خواص آهن برای سپرز و دفع رطوبت
- در خواص سرب برای خنازیر و غدد و قروح
- برای درد دندان
- در خواص حجر ارمنی
- برای ریختن مو و گوشت دندان و استسقا و عُسر بول
- برای امراض چشم و عُسر بول
- برای زخم روده و زخم مقعد و خون آمدن از دهن و مرض سپرز
- سرمه جواهر که با میل در چشم بکشند
- بقیه خواص نمک
- برای بسته شدن شیر در پستان زن ها
- تلیین سینه و حلق و شکم و رفع خلط سودا (سپستان)
- در خواص فلوس (خیار شنبر)
- در خواص عناب مخصوصاً مولد خون صالح است
- دفع زیادی بول، در خواص سنجد (غبیرا)
- دفع خنازیر و برص و بهق و غیره، در خواص فلفل
- برای سوزش بول و قروح کلیه و مثانه و عُسر بول، بنادقالبزور
- برای دفع بواسیر
- برای سوختگی از آتش و روغن گرم و غیره
- برای زخم سر و زخم پشت گوش اطفال
- برای سرفه کهنه و پاک کردن سینه و شش از اخلاط فاسد
- برای جراحت‌هایی که از گرمی باشد (مرهم سفید)
- دستور ساختن روغن گل سرخ
- برای ریختن موی سر سدر
- در خواص انگور (عِنَب)
- در خواص سرکه انگور
- خواص آش جو برای اطلاع عموم آقایان
- برای معالجه جمیع امراض چشم
فصل سیزدهم کتاب راهنمای اکبر سقاباشی
- پرهیز کردن از غذای نامناسب
- بادنجان
- سیب زمینی
- گوجه فرنگی
- فلفل فرنگی
- در خواص کدو (قرع)
- درخواص و ضررهای عدس (مرجمک)
- در خواص گل سرخ (ورد احمر)
- در خواص اسفرزه (بزرقطونا)
- در خواص برگ بید
- در خواص برگ درخت چنار خصوصاً رفع درد دندان
- از برای معالجه امراض چشم و تراخم چشم خصوصاً اهالی اهواز
- در خواص اسفناج
- د رخواص سیاه دانه (شونیز)
- در خواص آش جو مخصوصاً برای سرطان
- برای سوءهاضمه و جمیع امراض سده عموم ملت ایران
- از برای قوه باه (قوه جماع)
فصل چهاردهم راهنمای نجات از مرگ مصنوعی
- اعلام خطر به جمیع مریضهایی که به بنده مراجعه میکنند
- حالا مقداری از علم طب را عرض می‌کنم
- در معالجه طپش قلب (خفقان)
- در خواص نشاسته مخصوصاً برای امراض سینه و سل
- در خواص بادیان (رازیانج)
- قابل توجه اهالی محترم اصفهان
- آخرین تعریف خاصیت آبغوره
- حالیه مقداری از اشعار طب یوسفی
- وظیفه طبیب
- اخلاط چهارگانه
- تشخیص اخلاط سبب مرض
- شسشو در آب سرد
- خواص اشنان
- خواص پر مرغ
- خواص بِه
- خواص ریحان
- خواص سکبینج
- خواص سماق
- حفظ سلامت مخ (دماغ)
- خواص خرچنگ نهری
- تقویت معده
- خواص باقلا
- خواص کندر
- خواص گچ
- خواص شبت
- خواص انار شیرین
- خواص سپستان
- خواص شلغم
- زمان پرهیز کردن
- مباشرت کردن
- خواص زنجبیل
فصل پانزدهم کتاب
- برای سرطان معده و زخم معده
- گیاه شیرین بیان زخم معده را در سه یا چهار ماه معالجه می‌کند
- شرح خاصیت شیرین بیان و ریشه آن
- در خواص تخم مرغ (بیض)
- آقایانی که مبتلا به انواع امراض چشم شده اند
- برای امراض چشم با بودن درد سر (صداع)
- دستور معالجه بیشتر امراض مردم امروزه
- برای گشاد کردن مجرای غذا در معده و غیره
- برای سرفه خشک و تنگی نفس از حرارت
- دستور ساختن شربت خشخاش
- برای سرفه از حرارت با رطوبت مخلوط، یعنی رطوبت حاره
- در ضرر دخانیات، سیگار ، تریاک و غیره
- اعتیاد به تریاک
- در حالاتی که بعد از ترک کردن عارض می‌شود
- برای معالجه انواع بواسیر
- برای سوزش اعضای بدن از شدت مرض
- علاج عقرب گزیده، (یعنی کژدم)
فصل شانزدهم کتاب نجات از مرگ مصنوعی
- برای معالجه کرم کدو و کرم دراز و غیره
- دستور دفع کرم کدو
- آقایان، خانمها: مرض طپش قلب و سکته قلبی فراوان شده است
- مقداری از مطالب کتاب نامبرده چرا مریض می‌شویم
- برای سوزش اعضاء بدن از شدت مرض
- برای معالجه زنبور گزیده (یعنی کلیز)
- برای معالجه سگ دیوانه گزیده
- در خواص پیاز عنصل (پیاز اسقیل)
- یک مطلب قابل توجه به عموم آقایاندرباره بواسیر
- در خواص پیاز (بصل)
- در خواص نعنا
- در خواص اسفناج (اسفاناخ) (اسپناج)
- در خواص بورانی (رواصیر)
- در خواص کله گوسفند (رئوس)
- در خواص استخوان سوخته پاچه
- در خواص پاچه گوسفند (اکارع)
فصل هفدهم کتاب نجات از مرگ مصنوعی
- مقداری از مطالب کتاب “چرا مریض می‌شویم”
- در ضررهای گوشت زیاد خوردن
- برای دفع انواع بادها و نفخ بدن
- بدانید برای معالجه تمام امراض چشم
- اگر مرض خیالات در چشم باشد
- بهترین معالجه برای ترک تریاک
- بهترین دستور ترک تریاک
- بهترین دستور برای ترک دخانیات
- در خواص درخت بید (خلاف – صفصاف)
- در خواص بیدمشک (خلاف بلخی)
- در خواص صعتر (مرزه – آویشم)
- دستور ساختن روغن مرزه و سایر سبزی ها
- در خواص تره که در سبزی خوردن می‌باشد (کُراث)
- در خواص تخم تره
- در خواص گشنیز (کزبره)
فصل هجدهم کتاب
- حالیه یک مَثَل عوام فهم به عرض میرسانم در مورد ارتباط بیماری با غذای نامناسب
- یک سند دیگر از قول اطباء فرنگ
- دستور ساختن شربت زوفا و ریشه ایرسا (ریشه اریسا) برای انواع سرفهها
- حال خواص ریشه ایرسا را به عرض میرسانم
- در خواص زوفای خشک که در فوق گفته شد.
- در خواص علق (زالو)
- دستور انداختن زالو بر بدن
- برای دفع زالویی که در حلق مانده باشد
- در خواص خیار خوراکی و خیار چمبر مخصوصاً برای معالجه طپش قلب در یک روز
- در خواص فلفل ریزه سیاه که داخل فلفل زردچوبه میکنند مخصوصاً برای دفع رطوبات غذاها
- در خواص زردچوبه (عروق الصفر)
- در خواص ریشه شاتوت (توت سیاه)
- در خواص توت
- در خواص شاه توت، توت سیاه، توت ترش
- فعلاً در هر شماره از راهنما مقداری دستور ساختن مرهم‌ها و معالجه زخم‌ها را به عرض میرسانم
- دوای مُنَبِّت لَحم
- دوای مُلحِم
- دوای مُدَمِّل
- دوای خاتم
- دوای اَکال
- دوای مُنضِج
- دوای مُحَلِّل
- دوای جاذِب
- دوای جالی
فصل نوزدهم راهنمای نجات از مرگ مصنوعی علی اکبر سقاباشی
- در معالجه مرض بَرَص یعنی لک‌های سفید بدن
- در چیزهایی که برای چشم ضرر دارد و احتراز و پرهیز از آن‌ها لازم است
- چیزهایی که برای چشم منفعت دارد
- برای مرض بیضه و شقیقه و تحلیل اورام بواسیر
- برای التیام قروح و منع آثار جلد بدن و مفتح سده
- برای بند آوردن جمیع خون‌ها که از بدن جاری است مسکن اورام، مانع آکله قرحه قضیب (احلیل) و مقعد
- برای قوه باه (قوه جماع)
- در خواص انگشتر فیروزه
- در خواص شیر برنج
- ضرر قوه باه
- برای بند آوردن حیض زن ها
- برای بند آوردن عرق بدن
- برای بند آوردن قی که خون داشته باشد و قی از صفرا و قی اطفال
- برای بند آوردن قی از بلغم یا سودا
- دستور ساختن مرهم‌ها و معالجه زخم ها
- دوای مُقَطِّع
- دوای معفن
- دوای مُوَسِّخ
- دوای مَرهَم
- دوایی که خون را از جراحت باز دارد
- دوای مُلَیِّنه
- امثال ادویه مجففه (خشک کننده) از غیر قبض بسیار
- باید دانست که داخل کردن روغن‌ها در مرهم‌ها از چند جهت است
- خاصیت داخل کردن موم در مرهم ها
- داخل کردن پیه در مرهم ها
- داخل کردن مخ‌ها یعنی مغزها مثل گاو و غیره
- دستور ساختن مرهم ها
- در شستن دواها برای مرهم ها
- در مدت عمر دواها و اثر مرض ها
- مجملی در جروح و قروحچون این فصل در ذکر مرهم‌ها است
فصل بیستم نجات از مرگ مصنوعی
- برای راحتی آقایان مقدمتاً مقداری از اصطلاحات طبی را به عرض میرسانم که بعداً تکرار نشود
- مقداری از اصطلاحات طبی
- در امراض دماغ (مخ)
- برای درد سر (صداع) درد از حرارت آفتاب
- دردسر (صداع)از گرمی‌ها
- درد سر از خون (صداع دموی- درد غلبه خون)
- درد سر از حرارت (صداع صفراوی) درد پیش سر
- درد سر از بلغم (صداع بلغمی) درد پشت سر
- درد سر از سودا (صداع سوداوی)
- درد سر از سوءالمزاج بدون ماده
- درد سر به شرکت
- دردسر مزمن یعنی طولانی و کهنه
- بیماریهای سر
- در اورام سر (ورم‌های سر)
- در باقی امراض سر
- در علم شریف جراحی و ساختن مرهم‌ها و معالجه زخم ها
- غذای مریض
- دستور شکافتن خُراج
- اسباب دیر به اصلاح آمدن قروح
- در ساختن مرهم ها
فصل بیست و یکم کتاب سقاباشی
- اول خاصیت زالو را به عرض میرسانم
- شرح شناختن غذای لذیذ گوارا که خاصیت دوا و غذا، هر دو را دارا می‌باشد
- شرح غذای مطلق
- دوای مطلق
- غذای دوایی
- حالا مقداری از تشخیص امراض را به عرض میرسانم
- در نگاهداشتن قوه بدن مریض و تشخیص ماده مرض برای معالجه موافق
- در شناختن خود امراض از روی علامت و غیره
- در امراض گوش
- در قسمت گوش در امراض گوش همه رقم
- باب دوم اندر فعل شنوایی
- سده که در گوش واقع شود، یعنی گلوله سخت مثل غدد
- در آماس که در گوش افتد (یعنی ورم ها)
- اندر اسباب درد گوش
- دستور پاک کردن معده و دماغ از اخلاط فاسد
- آن کسی که توسط مشروبات الکلی به درد گوش مبتلا می‌شود
- در معالجۀ صداهایی که در گوش باشد
- ماده‌ای که در طبیعت سرد و سخت باشد و سبب مَرش گوش شده باشد
- اگر در گوش ریم و زردآب باشد
- اگر کسی زخم گوشش تازه باشد
- اگر ریش در گوش باشد که سبب مرض شده باشد
- اما ریشاگر از منفذ آواز و صدا باشد که شخص به ظاهر می‌تواند ریش گوش را ببیند
- دستور ساخت مرهم سفیدآب قلع
- دستور ساختن مرهم باسلیقون
- گردی که گوش ریش تازه داشته باشد نافع است
- اگر از ریش (زخم)، گوش درد بگیرد
- آن کسی که ریش در توی گوش داشته باشد
- برای خشک ریشه گوش
- برای پاک کردن گوش از چرک
فصل بیست و دوم راهنمای نجات از مرگ مصنوعی
- برای معالجه انواع بواسیر
- در شناختن انواع بواسیر
- معالجه بواسیر خونی که فساد داشته باشد
- در معالجه نواصیر
- در معالجه انواع پا درد
- در معالجه انواع غده یعنی تمام غددها و خنازیر و غیره
- برای دفع انواع کرم معده و روده و کرم کدو
- برای نسیان (فراموشی) و کمیِ حافظه و تقویت دماغ
- برای مرض فراموشی و خشکی دماغ
- برای رفع بیخوابی
فصل بیست و سوم راهنما
- مضرات مشروبات الکلی
- خواص سیر
- مثلاً راجع به مداوای رماتیسم
- تدبیری برای تسکین درد دندان
فصل بیست و چهارم نجات از مرگ مصنوعی
- در خصوص تراخم چشم
- مضرات چشم
- در فصد و حجامت و زالو
- تخمه
- فرار از بواسیر
- حد لواطه
- معالجه کم نوری چشم
- نسخه سرمه مجرب
فصل بیست و پنجم نجات از مرگ مصنوعی
- تدبیر دفع مرض
- پاکیزگی ظرف
- افسانه شنیدنی
- علاج تقطیر البول
- راجع به سوزاک
- اسپند مجهول القدر است مانند سورنجان
- هرگاه شخصی خواسته باشد بداند که علت از مرد است یا زن که زن حامله نمی‌شود
- اعتماد به نفس
- راجع به غذای صاحبان امراض چشم
- واقع گویی درباره درمان از راه دور
خرید اینترنتی کتاب راهنمای نجات از مرگ مصنوعی علی اکبر سقاباشی و ضیا علی خوشنویس به صورت فیزیکی امکانپذیر بوده و دانلود فایل pdf ممکن نیست.
ناشناس –
سلام من چاپ هفتم این کتاب دارم ولی درک مفهوم جملات بسیار سخت است آیا نسخه به زبان امروزی ویرایش شده؟
ایرانیان طب –
با درود
کتاب نجات از مرگ مصنوعی در زمان مرحوم سقاباشی به صورت جدا جدا چاپ شده بود و اکنون یک‌جا شده است؛ متن با حفظ امانت داری ویرایش شده و غلط های محتوایی و املایی تصحیح و ویرایش شده است.