کامل الصناعه الطبیه جلد پنجم

کتاب کامل الصناعه الطبیه جلد پنجم تألیف علی بن عباس مجوسی اهوازی ، ترجمه دکتر سید محمد خالد غفاری و مقدمه ای از دکتر مهدی محقق به چاپ رسیده است.

کامل الصناعه الطبیه را حکیم علی ابن عباس برای کتابخانه امیر عضد الدوله دیلمی ، یکی از بزرگ ترین شاهان دیلمی که در قرن چهارم قمری بر بغداد و بسیاری از نواحی ایران حکومت داشت ، تالیف کرد و از این رو نشانه ی خاص این کتاب الملکی یا کناش ملکی است.

قول قفطی در تاریخ الحکماء در مورد این کتاب چنین است :
علی بن العباس المجوسی طبیبی است فاضل کامل، اصل وی از فارس ، اخذ علم از شیخی از اهل فارس معروف به ابن ماهر نموده و به مطالعه و مجاهده بر تصانیف متقدمین اطلاع حاصل کرده. از برای عضدالدوله ، کناش مسمی به ملکی ، تصنیف اوست ؛
و فی الحقیقه کتابی جلیل است مشتمل بر علمی و عملی ، به ترتیبی نیکو ، میل مردم در آن عهد به مدارست آن کتاب بوده و طلبه ملازم آن بودند.

جلد پنجم کامل الصناعه الطبیه :

کتاب حاضر مجلد پنجم از ترجمه فارسی کامل الصناعه الطبیه است که در قرن چهارم هجری با تشویق و حمایت فناخسرو شهنشاه عضدالدوله دیلمی تالیف گشته و از این روی به کتاب الملکی شهرت یافته است.

این بخش از این ترجمه، ترجمه مقاله های پنجم و ششم و هفتم از جزو دوم ( جزء عملی ) کتاب کناش مَلِکی یا همان کامل الصناعه الطبیه است که تاکنون چهار مجلد از ان به چاپ رسیده است.

در این ترجمه واژه ها و اصطلاحات فارسی بر واژه ها و اصطلاحات عربی ترجیح داده شده ودر بسیاری از موارد، اصطلاح یا وازه عربی متداول در کنار واژه فارسی در میان پرانتز آورده شده است.

همچنین مولف نشانه های نگارشی را کار برده و در این میان نشانه دو قلاب (کروشه) را برای دو منظور به کار گرفته است:
یکی برای آن چه در یکی از نسخه های بولاق یا سزگین بوده و در دیگری نبوده است و دیگری برای واژه یا عبارتی که جمله یا عبارت ناگویا یا ناقص منتهای مذکور را با آن توضیح داده و تکمیل کرده است.

فهرست عناوین کتاب کامل الصناعه الطبیه جلد پنجم :

پیشگفتار مترجم
مقاله پنجم از جزء دوم

• باب نخست : در بیان راه هایی که برای مداوای بیماری پدید آمده در هرکدام از اندام ها باید در پیش گرفته شود
• باب دوم : در مداوای سردرد سخت ( صُداع ) پدید آمده از گرما، اگر آن سردرد تنها (مفرد) و بدون ماده باشد
• باب سوم: در مداوای صداع پدید آمده از گرمای خورشید
• باب چهارم : در مداوای صداع پدید آمده از گرمی تنها (یی که از درون به جنبش آمده باشد)
• باب پنجم : در مداوای صداع پدید آمده از ماده ای و نخست درباره صداع خونی
• باب ششم : در مداوای صداع پدید امده از بدمزاجی سرد تنها
• باب هفتم : در مداوای صداع پدید امده از بدمزاجی سرد همراه با ماده بلغمی یا سودایی
• باب هشتم: در مداوای صداع پدید آمده از راه بندها و باد
• باب نهم : در مداوای صداعی که از خلطی در معده پدید آمده باشد
• باب دهم : در مداوای سردرد سختی که از افتادن یا زدن چیزی بر سر و پا به دنبال زایمان پدید آمده باشد
• باب یازدهم : در مداوای سردرد پیش آمده به سبب زایمان یا به سبب دیگر تهی سازی ها (استفراغ ها) یا به سبب جماع و یا از غمپ
• باب دوازدهم : در مداوای شقیقه ( درد نیمی از سر، میگرن)
• باب سیزدهم : در مداوای سرسام (بیماری آماس سر و مغز و پرده های آن)
• باب چهاردهم : در مداوای ماشری (آماس خونی و صفرایی مرکب)
• باب پانزدهم : در مداوای بیماری لیثرغسو آن سبات سرد است
• باب شانزدهم: در مداوای سبات یکینه (مفرد)
• باب هفدهم : در مداوای قوما که همان سبات سهری (بی هوشی قابل بازگشت) است
• باب هجدهم: در مداوای بیماریی که قاطاحوس نامیده شده است
• باب نوزدهم : در مداوای تباه گشتن نیروی یادآوری (ذکر،حافظه)
• باب بیستم : در مداوای سَدَر و دوار (سرگیجه)
• باب بیست و یکم : در مداوای صرع (حمله و غش)
• باب بیست و دوم : در چگونگی مداوای سکته ( از حس و حرکت افتادن اندام ها)
• باب بیست و سوم : در مداوای مالیخولیا
• باب بیست و چهارم : در مداوای قُطرُب
• باب بیست و پنجم : در مداوای عشق (دوست داشتن افراطی)
• باب بیست و ششم : در مداوای فلجی ( فالج) و سست و فروهشته گشتن اندام ها (استرخاء)
• باب بیست و هفتم : در مداوای لقوه (فلج و رعشه چهره، کج شدن دهان)
• باب بیست و هشتم : در مداوای بیماری درهم آمیخته از استرخاء و تشنج و از جا در رفتگی ( خلع) پدید آمده از قولنج
• باب بیست و نهم: در مداوای خَدَر ( ناتوانی و خواب رفتگی و سستی اندام های بدن)
• باب سی ام : در مداوای تشنجی که از پرینگی (امتلاء) پدید آمده باشد
• باب سی و یکم : در مداوای تشنجی که از تهی سازی (استفراغ) پدید آمده باشد
• باب سی و دوم : در مداوای رعشه (لرزش غیر ارادی اندام ها) و اختلاج (پریدن) اندام
• باب سی و سوم : در مداوای گوژپشتی (حَدَب)
• باب سی و چهارم : در مداوای چشم درد (رَمَد)
• باب سی و پنجم : در مداوای برآماسیدن (انتفاخ،بادکردگی) چشم
• و ………

iraniantebcom@