سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌هاست که در طب سنتی به عنوان اختلالی ناشی از برهم‌خوردن تعادل مزاج بدن در اثر عوامل سرد و مرطوب، یا ضعف سیستم ایمنی، شناخته می‌شود. در طب سنتی، سرماخوردگی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: سرد و گرم.
انواع سرماخوردگی از دیدگاه طب سنتی
1. سرماخوردگی با مزاج سرد (سردی):
این نوع سرماخوردگی بیشتر در فصل زمستان و در افراد با مزاج سرد رخ می‌دهد.
علائم:
آبریزش بینی شفاف و زیاد
ضعف و احساس سرما
لرز
عطسه مکرر
کاهش اشتها
درمان:
گیاهان گرم‌کننده:
دم‌کرده زنجبیل، دارچین، یا آویشن
مصرف سیاه‌دانه با عسل
تغذیه مناسب:
سوپ گرم (سوپ عدس یا مرغ همراه با زردچوبه و فلفل)
مصرف خوراکی‌های گرم مثل عسل، خرما، و دمنوش بابونه
موضعی:
ماساژ کف پا با روغن سیاه‌دانه یا کنجد گرم
ماساژ قفسه سینه با روغن سیاه‌دانه یا روغن اکالیپتوس به تسکین سرفه و باز شدن راه‌های تنفسی کمک می‌کند.
2. سرماخوردگی با مزاج گرم (گرمی):
2. سرماخوردگی با مزاج گرم (گرمی): این نوع سرماخوردگی بیشتر در افراد با مزاج گرم یا در هوای گرم رخ می‌دهد.
علائم:
گلودرد و خشکی گلو
تب و احساس گرما در بدن
آبریزش بینی غلیظ و زرد
سردرد
درمان:
گیاهان خنک‌کننده:
دم‌کرده گل گاوزبان با لیمو
مصرف خاکشیر با آب ولرم
تغذیه مناسب:
شربت تخم شربتی و عرق کاسنی
سوپ جو همراه با آبلیمو
موضعی:
کمپرس آب سرد روی پیشانی و پاها
درمان عمومی سرماخوردگی در طب سنتی
1. تقویت سیستم ایمنی:
مصرف ترکیبات مقوی مثل:
شربت عسل و لیمو: 1 قاشق عسل را با چند قطره آبلیمو در آب ولرم مخلوط کرده و روزانه مصرف کنید.
مخلوط سیاه‌دانه و عسل: روزانه یک قاشق مرباخوری
2. پاکسازی بدن:
استفاده از گیاهانی مثل ختمی و شیرین‌بیان برای پاکسازی دستگاه تنفسی
3. کنترل علائم:
برای کاهش تب:
شربت تخم شربتی یا شربت سکنجبین مصرف شود.
برای رفع سرفه:
دم‌کرده ترکیب زنجبیل و شیرین‌بیان
4. مصرف دمنوش‌ها:
دمنوش آویشن: مناسب برای ضدعفونی دستگاه تنفسی و رفع گرفتگی
دمنوش نعناع: برای کاهش سردرد و گلودرد
دمنوش پونه: مناسب برای کاهش التهابات و تقویت بدن
5. بخور گیاهی:
بخور اکالیپتوس، بابونه یا آویشن برای رفع گرفتگی بینی و بهبود تنفس
6. تغذیه مناسب:
مصرف غذاهای سبک و گرم مانند آش رشته با نعناع و پیاز داغ
پرهیز از غذاهای سنگین، سرخ‌شده، و سرد مانند ماست، دوغ، یا بستنی
پیشگیری از سرماخوردگی در طب سنتی
پیشگیری از سرماخوردگی در طب سنتیتقویت بدن در فصل سرد:
استفاده از دمنوش‌های گرم (مثل چای زنجبیل) و غذاهای مقوی (مثل کله‌پاچه)
پرهیز از عوامل سرد:
دوری از باد سرد، مصرف غذاهای سرد و تر مانند خیار و گوجه در فصول سرد
ورزش معتدل
انجام حرکات بدنی منظم برای افزایش جریان خون
مصرف روزانه عسل و سیاه‌دانه:
تقویت سیستم ایمنی و کاهش احتمال ابتلا به سرماخوردگی
نکات مهم:
درمان باید متناسب با مزاج فرد و نوع سرماخوردگی (سرد یا گرم) باشد.
مصرف زیاد گیاهان دارویی بدون مشاوره ممکن است اثرات نامطلوب داشته باشد.
در موارد شدید یا ادامه‌دار بودن علائم، حتماً به پزشک یا متخصص طب سنتی مراجعه کنید.