بررسی محصول نیر اعظم (نبض در طب ایرانی)
نام کتاب: نیر اعظم
نگارنده: حکیم محمد اعظم خان
تشحیه و تصحیح: اسماعیل ناظم
قطع: وزیری
تعداد صفحات: ۳۷۲
صحافی: شومیز
نیر اعظم
در شناخت نبض و انواع آن
کتاب نیر اعظم نسبت به کتب پیش از خود امتیازات زیادی دارد مثلا نحوه ورود و خروج حکیم به بحث است زیرا او ترتیب مطالب کتاب های یاد شده را عوض کرده و از عبارات آنان در مواقف مختلف استفاده کرده است فصل های این کتاب نیز با کتب پیش از خود فرق بسیار دارد و در نوع خود جالب و سودمند است، زیرا حکیم مقسم را در این کتاب انواع نبض قرار داده و تابع ابواب قانون یا کامل الصناعه نبوده است.
تا آنجا که خود حکیم اعظم خان اشاره کرده او در نگارش نیر اعظم چند منبع مهم در اختیار داشته است.
از میان این کتب نیز، عبارات بیشتر متعلق به قانون ابن سینا، و شرح قانون آملی و گیلانی است.
از این رو، ارزش واقعی این کتاب در مطالبی است که یا در دیگر کتابهای طبی وجود ندارد یا بدین تفصیل در آنها نیامده است؛
به ویژه در بیان انواع مرکبات غیر مشهوره و سبب آنها که در آن به تحلیل اسباب انواع نبض پرداخته و سبب حصول و عدم حصول هر یک را بیان داشته است.
همچنین، این کتاب از معدود کتب نبض قدما به زبان فارسی است.
موجز و خلاصه بودن کتاب نیز امتیاز بزرگ آن است،
نبض یکی از راه های شناخت حالات درونی بدن و تشخیص بیماری هاست .
خلاصه ای از فهرست کتاب نیر اعظم :
- در بیان فواید متعلقه نبض که مشتمل بر چند فایده است
- در بیان اجناس عشره ادله نبض و اسباب آن ها
- در بیان اقسام نبض مرکب
- و…
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.