یادگار ( در دانش پزشکی و داروشناسی )

کتاب یادگار ( در دانش پزشکی و داروشناسی ) تالیف سید اسماعیل جرجانی به اهتمام دکتر مهدی محقق.

کتاب یادگار با وجود حجم کوچک، دارای مطالب بسیار مفید در درمان بیماری های گوناگون است، چنان که در آن حدود یکصد و بیست بیماری یاد شده و برای درمان و بهبود آن ها حدود یک هزار و هفتصد ماده دارویی و غذایی پیشنهاد گردیده است.

در اهمیت کتاب یادگار همین بس که نظامی عروضی در کتاب چهار مقاله آن جا که بیست کتاب را برای مطالعه و خواندن بر استادی مشفق برای پزشکان سفارش می کند، کتاب یادگار را همپایه فصول بقراط و مسائل حنین بن اسحق و ذخیره ثابت بن قره و کتاب های شانزده گانه جالینوس یاد می کند و آن را با دائره المعارف های طبی همچون کامل الصناعه و حاوی و قانون در یک ردیف می آورد .

علاوه بر این که مولف درباره بیماری ها و داروها و غذاها در این کتاب آگاهی های سرشاری ارائه می دهد، اطلاعات مفیدی نیز از متن کتاب برمی آید از جمله :

بهره برداری از مشاهدات بالینی
دستورالعمل برای استفاده از دارو
دستور آب نوشیدن
تعریف اعضای بدن
پزشکی گروه های خاص
تعیین نوع ظروف و ابزار
توضیح کلمات عربی به فارسی و بالعکس
به کار بردن واژه های فارسی و نادر

عناوین کتاب یادگار :

بخش نخستین : اندر فواید علمی که اندر طب به کار آید و این هفده باب است :

• باب اول : اندر آن که سبب بیماری های مادی چند است و نشان هر یک چیست
• باب دوم : اندر فرقی دیگر میان بیماری که آن ماده بود و از امتلا و میان بیماری که از خشکی و تهی شدن رنگ ها بود و نشان هر یک از وجهی دیگر .
• باب سوم : اندر آن که امتلا چند گونه بود و معرفت آن
• باب چهارم : اندر نشانی هایی که خبر دهد از بیماریی که خواهد بود
• باب پنجم: اندر نشانی های نیک که اندر بیماری نشان سلامت بود
• باب ششم : اندر نشانی هایی که از پس بیماری نشان سلامت بود
• باب هفتم : اندر نشانی های بد که اندر آخر بیماری پدید آید
• باب هشتم : اندر تدبیر تندرستان به غذا و تدبیر بیماران به شربت
• باب نهم : اندر تدبیر آب و تدبیر شراب های تندرستان و بیماران
• باب دهم : اندر تدبیر بازداشتن مضرت آب ها
• باب یازدهم : اندر تدبیر مسافران
• باب دوازدهم : اندر یاد کردن شراب ها
• باب سیزدهم : اندر تدبیر خواب و بیداری
• باب چهاردهم : اندر تدبیر ریاضت
• باب پانزدهم : اندر تدبیر داروی مسهل و پاک کردن تن از فزونی ها به داروی مسهل و به شیاف و حقنه
• باب شانزهم : اندر تدبیر قی
• باب هفدهم : اندر تدبیر رگ زدن و حجامت کردن

بخش دوم : اندر علاج بیماریها از سر تا پای و این بخش سی باب است :

• باب اول : اندر سرسام ( گرم ) و درد سر گرم
• باب دوم : اندر سرسام سرد و درد سر سرد
• باب سوم : اندر مالیخولیا و دیوانگی
• باب چهارم: اندر غفلت و فراموشکاری
• باب پنجم : اندر سکته
• باب ششم : اندر صرع
• باب هفتم : اندر فالج و رعشه
• باب هشتم : اندر لقوه
• باب نهم : اندر کابوس و سرگشتن
• باب دهم : اندر تشنج و کزاز
• باب یازدهم : اندر خدر
• باب دوازدهم : اندر بیماریهای چشم
• باب سیزدهم : اندر بیماریهای گوش
• باب چهاردهم : اندر بیماریهای بینی
• باب پانزدهم : اندر بیماریهای زنان و دهان و دندان و حنجره و حلق
• باب شانزدهم : اندر زکام و نزله و سرفه و ذات الجنب و ضیق النفس
• باب هفدهم : اندر بیمارهای دل
• باب هجدهم : اندر بیماریهای معده
• باب نوزدهم : اندر انواع اسهال ها
• باب بیستم : اندر انواع قولنج
• باب بیست و یکم : اندر بیماری های مقعد
• باب بیست و دوم : اندر بیماریهای جگر
• باب بیست و سوم : اندر بیماریهای سپرز
• باب بیست و چهارم : اندر یرقان زرد
• باب بیست و پنجم : اندر یرقان سیاه
• باب بیست و ششم : اندر انواع استسقا
• باب بیست و هفتم : اندر بیماریهای گرده و مثانه
• باب بیست و هشتم : اندر بیماریهایی که مخصوص بود به مردان
• باب بیست و نهم : اندر بیماریهای سرپوشیدگان
• باب سی ام : اندر نقرس و اوجاع المفاصل

بخش سیم دو باب است :

• باب اول : اندر تب ها و علاج آن ها
• باب دوم : اندر آبله و حصبه

بخش چهارم یازده باب است :

• باب اول : اندر علاج ریش ها و آماس ها و بثره ها و جراحت ها
• و …….

بخش پنجم سه باب است :

• باب اول : اندر مجری
• باب دوم : اندر زینت
• باب سوم : اندر علاج زهرها
• و ………

iraniantebcom@